KIẾN THỨC LÀM FARM
Độ pH: Yếu tố quan trọng đối với cây trồng
Độ pH của đất là một yếu tố quan trọng trong sản xuất nông nghiệp. Mỗi loại cây thích ứng với từng loại đất khác nhau nên việc kiểm tra đất, đặc biệt là kiểm tra độ pH được xem là một công tác cần được tiến hành thường xuyên, góp phần mang lại hiệu quả cao trong nông nghiệp. Thế nhưng những chỉ số mà pH thể hiện nói lên điều gì và những yếu tố nào có tác động ảnh hưởng tới độ pH đất. Hãy cùng PyLoAgri tìm hiểu rõ hơn về yếu tố pH qua bài viết tiếp theo này nhé!
Nồng độ pH nói lên điều gì?
1. Độ pH từ 3.0 – 6.5 (đất axit)
Đặc điểm:
+ Loại đất có tính axit cao (đất rất chua),
+ Nồng độ các vi chất Mn, Al và ion tăng mạnh
+ Các dưỡng chất Kali, Canxi, Magie, P, Bo, Molipden…giảm hoặc khó hòa tan, bị đất giữ chặt.
Nguyên nhân:
+ Do kết cấu đất: Đất có kết cấu nhẹ, đất dốc, đất pha cát, sỏi đá thường dễ bị rửa trôi và trở thành đất chua.
+ Nước mưa và nước tưới dư thừa cuốn theo các chất có tính kiềm như Ca (canxi), Mg (Magie), K (Kali) xuống tầng đất sâu hoặc ra sông suối ao hồ. Làm cho đất mất dần chất kiềm trở nên chua.
+ Cây sinh trưởng lâu năm trên đất, hút các dưỡng chất từ đất như N,P,K và các chất trung vi lượng như Canxi, Magie… Lâu dần đất mất các chất kiềm trở nên chua
+ Lạm dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, các loại thuốc kích thích… sau 1 thời gian dài dẫn đến đất chua, chai và cằn.
+ Sự phân giải chất hữu cơ: thải ra nhiều loại axit Cacbonic (H2CO3), axit Sunfuric (H2SO4), axit Nitric (HNO3) axit Axetic (CH3COOH)…các axit này hòa tan Ca, Mg và rửa trôi, làm cho đất chua.
+ Bón phân khoáng mang gốc axit như: Phân Sunfat amôn (SA), Clorua kali (KCl), Sunfat kali (K2SO4), Suppe lân…cũng làm đất bị chua.
Ảnh hưởng của đất chua đối với cây trồng:
+ Hạn chế sự sinh trưởng của cây trồng, làm giảm sút sản lượng nông nghiệp.
+ Đất chua nhiều ion Al cao dễ dẫn đến tình trạng ngộ độc cho rễ cây, làm rễ bị bó và chùn lại không phát triển được.
+ Cây trồng khó hấp thụ các vi chất K, Ca, Mg…dẫn đến tình trạng thiếu hụt các dưỡng chất này.
+ Hầu hết các loại vi sinh vật không thể hoạt động để phân hủy chất hữu cơ dẫn đến tình trạng đất bị bí chặt, nghèo dinh dưỡng…
Biện pháp tác động:
– Bón phân lân:
+ Cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng, hạ độc phèn.
+ Sử dụng super lân hoặc kết hợp phun phân bón lá có chứa lân.
– Bón phân hữu cơ đã hoai mục:
+ Có tác dụng cải tạo đất tơi xốp, …
+ Kết hợp với các độc chất làm hạ độc phèn, giảm độc đối với cây trồng.
– Bón vôi: Nhất thiết phải bổ sung vôi để cải thiện tính axit trong đất, nâng độ pH lên cao hơn.Vôi bón vào đất chua có những lợi ích chủ yếu là:
+ Giúp chất dinh dưỡng trong đất dễ hòa tan hơn.
+ Cải thiện cấu trúc đất.
+ Cung cấp các chất dinh dưỡng như Ca, Mg cho cây trồng.
+ Thúc đẩy sự phát triển của vi sinh vật hữu ích.
+ Trung hòa độ chua do phân bón gây ra.
+ Giảm độc chất ảnh hưởng đến cây trồng (các kim loại nặng hòa tan mạnh khi pH thấp)
2. Độ pH từ 6,6 – 7,5
Đặc điểm
+ Đất axit trung bình (đất trung bình).
+ Thích hợp cho phần lớn các loại cây trồng thông thường, trừ các loại cây ưa vôi.
Ảnh hưởng của đất đối với cây trồng
+ Lượng dinh dưỡng có trong đất luôn duy trì trạng thái thích hợp cho cây trồng sinh trưởng phát triển tốt..
+ Quá trình hấp thu, trao đổi dinh dưỡng giữa hệ rễ cây và đất được thực hiện thuận lợi giúp cây trồng phát triển mạnh.
+ Các loại vi sinh vật có lợi trong đất hoạt động tốt trong môi trường có khoảng pH này.
Biện pháp tác động:
+ Loại đất này cơ bản không cần tác động thêm,
+ Lưu ý luôn duy trì trạng thái cân đối giữa hàm lượng vô cơ và hữu cơ để bảo vệ đất.
2.3. Độ pH từ 7.5 trở lên
Đặc điểm và ảnh hưởng của đất đối với cây trồng:
+ Đất có tính hơi kiềm.
+ Thích hợp cho việc trồng các loại cây họ đậu.
+ Các nguyên tố Mangan (Mn), Sắt (Fe)…bị giảm khả năng hòa tan gây sự mất cân bằng với Canxi (Ca) dẫn đến cây trồng bị vàng ở những bộ phận tăng trưởng mới.
+ Tỷ lệ vi sinh vật gây bệnh thối rễ trên họ rau thập tự giảm trên loại đất này.
Biện pháp tác động:
Nếu muốn giảm độ kiềm có thể bổ sung các nguyên tố gây axit hóa như: Lưu huỳnh, sắt sunphat, ….
Những yếu tố ảnh hưởng tới độ pH đất
Nhiều thứ có thể ảnh hưởng đến pH của đất. Các yếu tố phổ biến nhất là thời tiết và khí hậu, những cây trồng khác trong khu vực đất trồng, pH của nước tưới, loại đất, loại phân bón sử dụng và chất dinh dưỡng sẵn có.
Thời tiết và Khí hậu
Sự thay đổi nhiệt độ, lượng mưa, ánh nắng và thời tiết theo mùa ảnh hưởng đến pH đất. Chẳng hạn như lượng mưa hằng năm cao sẽ làm trôi nhiều chất dinh dưỡng ra khỏi đất. Nhiều chất dinh dưỡng, chẳng hạn như canxi cacbonat, là chất mang tính kiềm do đó khi những chất này trôi khỏi đất, đất sẽ trở nên axit hơn
Nước tiếp xúc với vật đang phân huỷ trong đất (ví dụ lá cây) cũng có thể gây giảm độ pH, vì việc phân huỷ sinh ra cacbon dioxit, khi chất này kết hợp với nước thì axit sẽ hình thành.
Khí hậu khô cằn hoặc vùng bị hạn hán thì đất sẽ mang nhiều tính kiềm hơn. Bởi vì đất thiếu nước, nồng độ khoáng và muối cao hơn làm tăng giá trị pH.
Cây trồng
Cây trồng bản địa và hệ sinh thái địa phương có thể quyết định pH ban đầu của đất. Đất dưới cỏ thường ít acid hơn, trong khi đất dưới cây tán lớn có xu hướng nhiều acid hơn. Đó là do có nhiều vật thể đang phân huỷ (ví dụ lá cây) ở gần cây. Vụ mùa bạn đang canh tác có thể thay đổi pH đất của bạn.
Nước tưới tiêu
Nước bạn sử dụng để tưới tiêu cũng sẽ ảnh hưởng đến pH của đất. Nếu nước được dùng tưới mang nhiều tính acid hoặc nhiều tính kiềm hơn đất đang sử dụng, giá trị pH của đất sẽ thay đổi.
Loại đất
Liệu đất canh tác của bạn có phải đất granite, đá vôi hay khoáng sét không? Những chất liệu sơ khai này sẽ quyết định tính axit hoặc kiềm của đất. Đất với nhiều khoáng sét sẽ mang tính axit nhiều hơn trong khi đất với nhiều đá vôi sẽ mang nhiều tính kiềm hơn.
Cấu trúc của đất trồng cũng sẽ quyết định độ khó dễ của việc điều chỉnh giá trị pH đất; nó còn được gọi là độ đệm của đất. Đất cát có độ đệm thấp hơn trong khi đất sét sẽ có độ đệm cao hơn. Sẽ rất khó để thay đổi giá trị pH đất đối với trường hợp độ đệm cao hơn.
Phân bón
Phân bón đất rất quan trọng để mùa vụ đạt năng suất cao nhất. Bởi vì pH sẽ ảnh hưởng đến chất dinh dưỡng sẵn có cho cây, cần kiểm tra pH đất trước và sau khi bón bất kì loại phân bón nào. Với việc xác định được pH, bạn có thể quyết định lượng và loại phân bón phù hợp.
Phân bón nito nhân tạo nhằm làm hạ tối đa pH đất. Phân hữu cơ sẽ axit hoá đất ngay khi gặp nước, vì chúng có phần axit hữu cơ tan trong nước.
Chất dinh dưỡng có sẵn
Cây trồng không thể hấp thụ được dưỡng chất nếu pH đất quá cao hoặc quá thấp. Khi pH trung tính, các chất dinh dưỡng như canxi và photpho sẽ liên kết với những chất khác trong đất. Khi các dưỡng chất ở dạng liên kết, cây trồng sẽ không thể hấp thụ được.
Hầu hết các dưỡng chất trong đất mang tính axit nhẹ, nhưng các cây trồng khác nhau phát triển trong khoảng pH khác nhau tuỳ thuộc vào dưỡng chất cụ thể chúng cần. Nếu pH quá thấp, nhiễm độc nhôm có thể xảy ra. Khi đó, nhôm ở dạng không liên kết và cây trồng hấp thụ nó ở mức độc hại.
Nếu pH quá cao, dưỡng chất như sắt sẽ ở dạng liên kết. Không có đủ sắt, cây sẽ mất đi chất diệp lục và chuyển sang màu vàng, nghĩa là cây trồng không còn tổng hợp thức ăn cho bản thân được nữa. Nhiễm độc molypden có thể xảy ra trong môi trường đất kiềm, làm cho cây trồng bị còi cọc.
PyLoAgri mong rằng thông qua bài viết trên và với những kiến thức cơ bản này sẽ hỗ trợ Bà con tìm ra câu trả lời cho câu hỏi “Độ pH đất nói lên điều gì?” và “Những yếu tố ảnh hưởng đến độ pH của đất”. Từ đó có các phương án để lựa chọn cây trồng thích hợp hoặc có thể là điều chỉnh lại độ pH tốt nhất cho cây trồng của mình. Và nếu có bất kỳ thắc mắc nào, xin Bà con vui lòng liên hệ theo các thông tin sau, đội ngũ chuyên viên của PyLoAgri sẽ hỗ trợ tư hoàn toàn miễn phí:
PyLoAgri – Nông Nghiệp Thuận Tự Nhiên
Hotline: 091 411 86 61
Email: info@PyLoAgri.com
Fanpage: Pyloagri – Nông Nghiệp Thuận Tự Nhiên
Địa chỉ: Số 22, Đường 34, Phường An Phú, Quận 2, Tp. HCM
Nguồn: PyLoAgri.com
